** dit artikel is online gepubliceerd op warehousetotaal.nl – 25 oktober 2025 **

Automatisering in de logistiek klinkt eenvoudig, maar gaat verder dan robots en shuttles. Zonder grondige analyse van processen, data en infrastructuur kan een geautomatiseerd systeem een dure misser worden. Arthur Zondervan van Groenewout legt uit hoe bedrijven slimme keuzes maken die efficiëntie, flexibiliteit en continuïteit  versterken.

Automatisering in de logistiek lijkt vaak een logische stap: een robot of geautomatiseerd systeem neerzetten en de operatie verloopt sneller, efficiënter en goedkoper. In de praktijk ligt het volgens Arthur Zondervan heel anders. “Veel bedrijven beginnen bij de technologie,” zegt hij. “Ze kiezen voor een shuttle-systeem of een robot omdat het modern klinkt, maar zonder grondige analyse blijft het een gok. Je moet eerst exact weten hoe je orderstromen lopen, wat je voorraaddynamiek is en waar de piekbelastingen zitten. Pas dan kun je een systeem ontwerpen dat echt rendeert.”

Data als startpunt

Volgens Zondervan is het bepalen van de juiste schaal en configuratie onmogelijk zonder data. Een businesscase wordt nog regelmatig opgesteld op basis van gemiddelde dagvolumes, maar die zeggen weinig over de werkelijke druk op een operatie. “Wij rekenen altijd met de 95%-piekbelasting. Een systeem moet niet alleen de dagelijkse operatie aankunnen, maar ook de seizoenspieken. Als je dat negeert, loop je tijdens het hoogseizoen gegarandeerd vast.”

Het analyseren van orderprofielen gaat verder dan alleen aantallen. Ook de manier van orderverzamelen speelt een rol. Multi-orderpicking en batchpicking kunnen het verschil maken in efficiëntie en bepalen in sommige gevallen of direct in de juiste orderdrager kan worden gepickt. “Dat heeft directe impact op de businesscase van automatisch verpakken. Het zijn communicerende vaten: keuzes in orderpicking hebben consequenties voor alles wat daarna komt.”

Holistisch procesontwerp

In veel projecten ziet hij dat de focus ligt op orderpicking en verpakken, terwijl inbound en replenishment onderbelicht blijven. Dat vindt hij riskant. “Je kunt een fantastisch pickingproces hebben, maar als replenishment achterblijft, wordt dat je nieuwe bottleneck. Dan staat het systeem stil. Automatisering moet je holistisch bekijken. Het gaat niet om één proces, maar om de keten als geheel.”

Het gebouw als randvoorwaarde

Naast processen en data analyse speelt het magazijn zelf een doorslaggevende rol. Een geavanceerd ASRS kan technisch perfect zijn, maar past niet altijd binnen de randvoorwaarden van het gebouw. “Vloerbelasting wordt vaak onderschat. Sommige systemen leggen enorme puntlasten op de vloer, terwijl die daar niet voor ontworpen is. Dan zijn ingrijpende aanpassingen nodig die de businesscase flink onder druk zetten. Ook de kolommenstructuur of hoogtebeperkingen van een gebouw kunnen roet in het eten gooien.”

Daarbij komen de veiligheids- en regelgevingsaspecten. Geautomatiseerde opslagsystemen veranderen de manier waarop goederen worden opgeslagen en verplaatst, wat gevolgen heeft voor brandveiligheid. “Het kan betekenen dat sprinklers uitgebreid moeten worden of dat rookdetectie anders ingericht moet worden,” zegt Zondervan. “Dat soort eisen kun je niet achteraf oplossen. Je moet brandweer en verzekeraar al in de ontwerpfase betrekken, anders loop je tegen vertraging of onverwachte kosten aan.”

IT als onmisbare schakel

Ook de IT-infrastructuur mag volgens hem niet vergeten worden. ERP, WMS en WCS moeten naadloos samenwerken om automatisering tot een succes te maken. “Een prachtig mechanisch systeem zonder stabiele IT is waardeloos. Als de systemen niet goed met elkaar communiceren, krijg je vertragingen en inefficiëntie. Bedrijven moeten voldoende tijd en budget reserveren voor IT-aanpassingen. Dat is geen bijzaak, maar een absolute randvoorwaarde.”

Meer dan kosten alleen

Bij de evaluatie van oplossingen gaat het niet alleen om kosten, mankracht en benodigde vierkante meters. Zondervan benadrukt dat kwalitatieve factoren minstens zo belangrijk zijn. “Een systeem kan vandaag efficiënt zijn, maar als het niet schaalbaar of flexibel is, loop je morgen vast. Ook duurzaamheid en ergonomie moet je meenemen. Het zijn aspecten die moeilijker te kwantificeren zijn, maar ze maken het verschil tussen een korte termijnoplossing en een toekomstbestendig ontwerp.”

Robuustheid hoort daar nadrukkelijk bij. Zonder fallback-opties kan een storing de hele operatie platleggen. “Je moet altijd nadenken over wat er gebeurt als een deel van het systeem uitvalt. Een goed ontwerp zorgt dat je kunt doorschakelen en de operatie doorloopt. Continuïteit is minstens zo belangrijk als efficiency. Zonder die zekerheid is automatisering een risico in plaats van een versterking.”

Vooruitdenken en zorgvuldig plannen

Uiteindelijk draait het volgens Zondervan niet om de robot of het systeem zelf, maar om de mate waarin alle schakels in de keten met elkaar verbonden zijn. “Automatisering is geen sprint maar een zorgvuldig traject. Denk vooruit, plan zorgvuldig en neem de tijd om de hele keten mee te nemen. Alleen dan wordt automatisering een echte versterking en niet een dure hindernis.”

Arthur Zondervan, Managing Consultant